UDK 7.033.3
Autor u ovom radu razviđa ontološke i kosmičke osnove islamske umjetnosti. Ishodišta islamske umjetnosti vidi u emanaciji Božijih imena i svojstava čije tragove vidi razasutim u diljem muslimanskog svijeta. Svi aspekti islamske umjetnosti izvedeni su iz srca islamske religije, a ova iz suštine kur'anskoga Teksta. Stoga islamska umjetnost s pravom biva oslovljena “svetom umjetnošću”, jer svaki njen aspekt zrcali jasne znakove koji kazuju o Božijoj sveudiljnoj Prisutnosti i podsjećaju nas na nju. Osim toga, univerzalna poruka islamske umjetnosti kao “svete umjetnosti” par excellence svoje izvorište istodobno ima u osjetilnom i nadosjetilnom ili metafizičkom poretku stvari.
Autor zaključuje da ljepota islamske umjetnosti neprestance privlači ljubav, ljudsku i božansku. Suptilno prisustvo ljepote i ljubavi u džamiji, u muslimanskoj kući, u mauzoleju ili u tekiji ondje uzrokuje samu sakīnu, onaj duboki mir koji izravno istječe iz Prisutnosti Božije. Prema tome, ondje gdje je ljepota ondje je i ljubav; tamo gdje je ljubav ondje je i Prisutnost Božija i blagoslov (baraka); tamo gdje je Prisutnost Božija i baraka ondje se njeguje dobročiniteljska ljepota i dobrota (ihsān), a od ove se potonje nijednog trena ne odvaja iskrenost (ikhlās), koja svakoj ljubavi dariva nesebičnost, baš kao što ljepota nadahnjuje ljubav i potiče je da pokrene i nadahne naše duše u nama.
Ključne riječi: islamska umjetnost, epifanija Božijih imena i svojstava, ontološki korijeni islamske umjetnosti
Islamic Art – Hymn to Pen, Ink and Book
Rešid Hafizović
Abstract
The author in this paper explores ontological and cosmical foundations of Islamic art. The author sees origins of Islamic arts in emanation of God’s names and attributes whose traces he sees scattered throughout the Islamic world. All the aspects of Islamic art are derived from the heart of Islamic religion, and this one from the essence of Qur’anic text. Therefore, Islamic art is rightfully addressed as “sacred art” since every single aspect of it mirrors clear signs that talk about God’s versatile Presence and remind us of it. Apart from this and at the same time, the universal message of Islamic art as “sacred art” par excellence has its origin in sensual and supersensual or metaphysical order of things.
The author concludes that the beauty of Islamic art constantly attracts love, both human and Divine. The subtle presence of beauty and love in mosque, in a Muslim house, in a mausoleum or in tekke causes there the very sakīna, that deep peace that directly derives from the Presence of God. Therefore, where there is beauty there is love; where there is love there is Presence of God and blessing (barakah); where there is Presence of God and barakah there is a benevolent beauty and goodness (ihsān) which is constantly accompanied by sincerity (ikhlās) that gives selflessness to every love, just like beauty inspires love to move and inspire our souls in us.
Key words: Islamic art, epiphany of God’s names and attributes, ontological origins of Islamic art