Modaliteti dikaiosyne kod “oca istorije”

Preuzmi članak

UDK  94(38)

1(091)

Sažetak: Autori u radu istražuju Herodotov doprinos shvatanju pravde kod Helena, koji se, po njima, može valorizovati u dve ravni. Najpre, to je terminološka inovativnost nastala pojavljivanjem izraza dikaiosyne i osobenom upotrebom dike u formulacijama jurističkog tipa. Iz drugog ugla gledano, u četiri različite knjige Istorije pominju se svi bitni modaliteti pravde, tj. ona se nagoveštava kao tzv. kosmička, zakonska i kao individualna pravda. O kojem god od navedenih modusa da je reč, razmatranje pravde kod “oca istorijeˮ u vezi je sa utvrđivanjem njenih bivstvenih karakteristika, ekvivalencije i korelativnosti. Sam Herodot će, verovatno i zbog svoje prodemokratske naklonosti, posebno dovoditi u vezu pravednost i zakonitost i naglašavati aritmetički oblik jednakosti; on će, tačnije, isticati isonomiju, isegoriju i isokratiju.

Ključne reči: “Otac istorijeˮ, dikaiosyne, dike, kosmička, zakonska, individualna, isonomija, isegorija, isokratija

Modalities of Dikaiosyne in the “Father of History”

Željko Kaluđerović, Orhan Jašić, Zorica Kaluđerović Mijartović

Summary: The authors of this paper explore Herodotus’ contribution to the comprehension of justice among the Hellenes, which, according to them, can be evaluated on two levels. Firstly, it is the terminological inventiveness that arose with the appearance of the word dikaiosyne and the peculiar use of dike in juridical formulations. From another perspective, all significant modalities of justice are mentioned in four different books of the Histories, i.e., it is hinted at as so-called cosmic, legal, and individual justice. Regardless of which of the mentioned modes is in question, the consideration of justice in the “Father of History” is related to determining its substantial characteristics, equivalence, and correlation. Herodotus himself, probably due to his pro-democratic inclination, particularly connects justice and legality and emphasises the arithmetic form of equality; more precisely, he will highlight isonomy, isegory, and isocracy.

Key words: “father of history”, dikaiosyne, dike, cosmic, legal, individual, isonomy, isegory, isocracy