Filozofija

Filozofija i religija prije islama

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK  1 (38) Sažetak Rani grčki filozofi bavili su se slabljenjem tradicionalne religije na jedan od dva načina. U prvom pristupu, mogli su gotovo u potpunosti ostaviti po strani pitanje religije. Stoga su jonski fizičari tražili objašnjenja o univerzumu i njegovim pojavama koja su, uopćeno govoreći, nereligijska. Drugi pristup je bio pristup ... Opširnije

Zapadna recepcija Gazalijeve kosmologije od Srednjeg vijeka do 21. stoljeća

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK  141 Gazali Među predmetima islamske teologije, kosmologija Gazalija dobila je veliku pažnju na Zapadu. Učenjaci renesanse bili su upoznati s Gazalijevom kritikom filozofskih teorija kauzaliteta u 17. raspravi njegove Nesuvislosti filozofa (Tahafut al-falasifa). Tokom prve polovine 19. stoljeća, kada je počelo zapadno akademsko proučavanje islamske teologije, znanstvenici su došli do zaključka ... Opširnije

Student i mudrac

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1:28 Autor, u zamišljenom dijaloškom obliku, poput Platona, nastoji predstaviti najdublje spoznaje filozofije i religije koje iznosi jedan mudrac (ḥakīm) ljubopitljivom studentu. Student otkriva da mudrac posjeduje posebnu vrstu znanja za koju je potrebna duhovna spremnost. U tom kontekstu mudrac mu kazuje o djelimičnoj inteligenciji i Inteligenciji. Ono što naročito muči ... Opširnije

Mulla Sadra, njegova djela i ideje u prijevodima na bosanski, hrvatski i srpski jezik

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK Al-Shirazi Ovaj rad se bavi Mullā Ṣadrinim prevedenim djelima uz kraće napomene o istim. Također, ovdje navodimo i radove koji tretiraju Mullā Ṣadrin život i djelo. I prijevodi i radovi o njemu su uvršteni samo oni napisani na bosanskom, hrvatskom i srpskom jeziku te su hronološki poredani. Svakako da ne možemo ... Opširnije

Pitanja identiteta

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1- Al-Shirazi 1 - Descartes Naš kratki životni vijek postavlja pred nas neka važna pitanja. Jedno od njih jeste i pitanje našeg identiteta. Na koje se temelje trebamo osloniti? Ako nam okruženje ne pruža zadovoljavajući odgovor, možemo li se skloniti pod “krov” nekog značajnijeg autoriteta? I konačno, jesmo li već utkani ... Opširnije

Neke postavke Ibn Sine i Mulla Sadre Širazija o jednoznačnom i višeznačnom poimanju bitka

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1-Ibn Sina 1-Al- Shirazi Islamski filozofi pokazali su veliki interes za metafizičko nasljeđe, a naročito za razumijevanje bitka i njegovih polova. To obuhvata, naprimjer, analogni bitak, jednostavni bitak, gradirani bitak, istoznačni bitak, odraženi ili manifestni bitak, nužni i mogući bitak, nemogući bitak, diskontinuirani bitak... Potom su se duboko posvetili razlikovanju esencije ... Opširnije

Mulla Sadrine inovacije u filozofiji

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1 Al-Shirazi Uvidjevši nedostatke misaonih filozofskih pravca do svog vremena Mulla Sadra utemeljuje novo filozofsko učenje kojeg, da bi se razlikovao od ostalih, naziva hikmetul-mutealije ili doslovno prevedeno uzvišena mudrost. Iako je učinio iskorak i ukazao na nedostatnosti prijašnjih filozofskih učenja Mulla Sadra se prema svim svojim prethodnicima obraća s posebnim ... Opširnije

Russellov Introduction u Wittgensteinov Tractatus Logico-Philosophicus

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK  1 Wittgenstein U prvoj rečenici “Vorworta” iz 1918. godine za Tractatus Logico-Philosophicus Ludwig Wittgenstein piše da je zapravo riječ o djelu koje će biti u prilici razumjeti samo onaj koji je odveć razmišljao o onome što problematizira predmetno djelo, neovisno o mislima iznesenim u predmetnom djelu – ili barem mislima njima ... Opširnije

Perzijski filozof Bābā Afḍal Kāshānī

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract U ovom tekstu se govori o životu i djelu perzijskog filozofa Afḍal al-Dīna Kāshānīja, poznatog i kao Bābā Afḍal. On je prema autorovom mišljenju iznesenom na drugim mjestima, najvažniji islamski filozof i ličnost koja zapravo ovaploćuje islamsku filozofsku tradiciju. Prvo se govori o životu ovog savremenika Suhrawardīja al-Maqtūla, Ibn Rushda i Ibn ... Opširnije

Sekularna i sveta racionalnost na ravni svetospoznaje, upravljanja svijetom i uređenja svijeta

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1 Tabatabaji, A 1 Weber, M Temeljno pitanje ovoga istraživanja jeste kako se sveta i sekularna interpretacija racionalnosti reflektira na tri ravni: svjetospoznaju, upravljanje svijetom i uređenje svijeta. Autori na temelju primjene komparativne metode i spoznajnog obrazca u čijem središtu je prepoznavanje ove dvije interpretacije racionalnosti u misli dva angažirana mislioca, ... Opširnije

Koncept pojma razum u Kur'anu i predajama u odnosu na taj pojam u islamskoj kulturi i historiji

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28:1 U ovom radu predstavljamo historijski i kulturološki pristup pojmu razum u odnosu na njegova značenja u islamskom svijetu. Opisnom i analitičkom metodom pojasnit ćemo kako su Kur'an i vjerski tekstovi utjecali na uobličavanje značenjā pojma razum u islamskoj kulturi. U prvom dijelu predstavljamo značenja s kojima je ovaj pojam bio ... Opširnije

Ibn Sina, njegova djela i ideje u prijevodima na bosanski, hrvatski i srpski jezik

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK  1 Ibn Sina Ovaj rad bavi se Ibn Sinaovim prevedenim djelima uz kraće napomene o njima tamo gdje je to bilo potrebno. Također, ovdje navodimo radove koji govore o njegovom životu i djelu. Među te prijevode i radove o njemu uvršteni su samo oni napisani na bosanskom, hrvatskom i srpskom jeziku ... Opširnije

Hajjam kao promotor Ibn Sinaove filozofske misli

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK   1 Hajjam O. Omer Hajjam je filozof, mislilac, matematičar, astronom, liječnik. Uprkos tome, Omer Hajjam spada u red planetarno poznatih ličnosti iranske kulturne povijesti, prije svega zahvaljujući svojim rubaijama, a zatim i drugim aspektima svoga naučnog rada. Hajjamovi kratki traktati jasno pokazuju njegovu sklonost ka aristotelijanskom peripatetičkom racionalizmu, napose Ibn Sinaovoj ... Opširnije

Simbolične priče u filozofskim mislima Ibn Sine

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK   1 Ibn Sina Cilj ovog rada je predstaviti Ibn Sinaa, to jest njegovu irfansku dimenziju, u jednom manje poznatom svjetlu ‒ u vezi sa čime postoje određena sporenja ‒ a koja se prepoznaje u njegove tri irfanske poslanice: Hajj ibn Jakzan, Risale at-tajr i Salaman we Ebsal. Ustvari, to su tri ... Opširnije

Poslanica o suštini ljubavi od Ibn Sine i kratak pregled viđenja ljubavi u filozofiji kroz historiju

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK  1 Ibn Sina 1 (091) Uvodna rasprava, prijevod poslanice i ko­­mentari u fusnotama: Ermin Klepo Ljubav je vječna inspiracija. O ljubavi govore svi, ali šta je ljubav i ima li ona racionalno pojašnjenje pitanje je na koje su se samo rijetki usudili odgovoriti. Stara Grčka je kolijevka nama poznate zapadne filozofije ... Opširnije

Ibn Sinaovo ontološko stajalište o ljubavi

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK  1 Ibn Sina 111.1 Rad, na osnovu filozofsko-gnostičkog pristupa, analizira Ibn Sinaovo ontološko stajalište o ljubavi. Metodom gradacije, Ibn Sina najuzvišenije i najsuptilnije stupnjeve ljubavi motri u odnosu na Tvorca svih egzistirajućih svjetova. A te svjetove, u svojoj filozofskoj misli, Ibn Sina objašnjava upravo u odnosu na stupanj ljubavi. Ali ono ... Opširnije

Jedinstvo pojma i objekta Biti i svojstava Uzvišenog Boga u mišljenju Ibn Sinaa

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK   1 Ibn Sina Rad nastoji prezentirati stajalište Ibn Sinaa o odnosu svojstava i Biti Uzvišenog Boga. Pitanje svojstava ima iznimnu važnost, pa se može kazati da ova problematika predstavlja segment prvih i osnovnih teoloških rasprava islamskoga svijeta. Štaviše, može se smatrati poprištem sukobljavanja oponirajućih i afirmativnih mišljenja. Nedvojbeno je da su ... Opširnije

Analiza teorije Ibn Sinaa o nedokazivosti Božijeg postojanja argumentom (apriorni argument)

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1 Ibn Sina Ibn Sina smatra da se Božije postojanje ne može dokazati argumentom. Pod argumentom ovdje misli na apriornu argumentaciju (dokaz kod kojeg se iz uzroka zaključuje posljedica, uzročna argumentacija) i koji se još naziva općim argumentom. U ovom radu, nakon navođenja vrsta argumenata i njihovih spoznajnih vrijednosti, pristupa se ... Opširnije

Utjecaj Avicennine filozofije u Evropi

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1 Ibn Sina 1 (4 Abu Ali ibn Avicena jedan je od najvećih filozofa. Njegovo djelo čiji je utjecaj na zapadnu misao bio presudan jest Kitāb al-Shifā (Liječenje), neka vrsta filozofske Sume ili enciklopedije u osamnaest svezaka. Ovo je djelo značajno i stoga što je spretno spajalo Aristotelovo učenje s novoplatonizmom. ... Opširnije

Ibn Sina i zapadna misao u trinaestom stoljeću

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK Ibn Sina 14 "12" Navedeni članak zasnovan je na predavanju koje je autor održao na Cambridgeu marta 1951, a koje se odnosi na život, djelo i utjecaj arapskog filozofa Ibn Sinaa. Ibn Sina je rođen 980. u Buhari, a umro je 1037. Svoj izuzetno aktivan život proveo je u Perziji, no ... Opširnije