Irfan

Prava vlast pripada siromasima: Abjat Sultana Bahua

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Islam je veoma rano došao u dodir s Indijskim potkontinentom. Prvi kontakti između muslimana i Indijaca ostvareni su preko sjeverozapadne indijske provenijencije Pendžab. U Pendžab se također doselio znatan broj sufi jskih šejhova i njihovih sljedbenika koji su osnovali tekije i uspostavili sufi jske redove na Indijskom potkontinentu. Jedan od najznačajnijih sufi jskih učitelja koji je živio u ... Opširnije

Živa duhovnost

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Stoljeće i pol koji su za nama najveći dio savremenog čovječanstva savremenoj psihologiji postavljao je veliki broj pitanja u smislu razumijevanja, tretiranja, odnosa prema psihološkim oboljenjima i, u konačnici, njihovog liječenja, te – opravdano ili ne – očekivao, ako ne jednak, a ono makar približan broj odgovora. Nakon brojnih naučnih, kolektivnih i ... Opširnije

Poslanica o zaodijevanju ogrtača od Ibn Arebija

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Uvodna razmatra Hamza Halitović Osvrt na djela pripisana Muhjiddinu Ibn Arebiju  Početkom ove godine, pri objavljivanju prve Ibn Arebijeve poslanice u časopisu Živa baština, u njenom uvodnom dijelu bilo je riječi o pisanoj zaostavštini šejha Ibn Arebija. Budući da je od tada prošla godina, mislim da je vrijeme da pažnju posvetimo drugom značajnom aspektu koji se veže za bibliografi ju ovog ... Opširnije

Komentar Najname (3) – Ljestve do terase uzvišenih nebeskih sfera Malakuta i Džabaruta

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Ovaj govor ljestve su nebeske / ko se njima uputi na terasu dospjet će. Dunjalučki opažaji ljestve svijeta ovoga su / a opažaj vjerski ljestve su nebeske Zdravlje ovog opažaja kod doktora traži / zdravlje onog osjeta od Voljenog zatraži. Zdravlje ovog opažaja u izgradnji tijela je / a zdravlje je onog ... Opširnije

Poslanica srži o onome što je neophodno duhovnom pregaocu

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Uvodne napomene Hamza Halitović Zasigurno je da tesavvuf kao duhovna dimenzija islama ima svoj praktični i teoretski dio, no striktna podjela tesavvufske misli na praktičnu i teoretsku ili na etičku i filozofsku je donekle usiljena. Praktični i teoretski aspekti tesavvufa čine jednu jedinstvenu cjelinu. Tako, kada govorimo o praktičnom i teoretskom tesavvufu, ... Opširnije

Vahdetul-vudžud prema viđenju Sadruddina Konjevija i Mevlane Dželaluddina Rumija Belhija

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Vahdetul-vudžud (jedinstvo egzistencije) jeste stanovište koje je poteklo iz irfana. Čak i ako se predoči u okviru jedne fi lozofske teorije, opet se ne smije zaboraviti njegovo irfansko ishodište.  Neki su mislioci raspravu o vahdetu (jednoći, jedinstvu) svrstali u glavno središte svih vrsta irfanskih misli. Dakle, u irfanu smo uvijek suočeni s jednom vrstom jednoviđenja (perz. vahdat angari). ... Opširnije

Analiza jednog bejta iz Mesnevije o wahdetul-wudžudu

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract U ovom radu razmotrit ćemo Mevlanin stih Mi smo nepostojanja i naše egzistencije / Ti si apsolutno postojanje naizgled prolazan. Moguća su dva različita pristupa: introvertni i ekstrovertni. Jezik koji objašnjava prvi pristup je mističan, psihološki ili poetičan. Ali, u izražavanju druge vrste pristupa, misticizam se nerijetko koristi fi lozofskim jezikom. Čini se da je Mevlanin jezik u ... Opširnije

Teorija jednoća egzistencije ili duhovno osvjedočena jednoća sa stanovištva Ibn Arebija i Ekharta

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Teorija jednoće egzistencije (vahdetul-vudžud) koncipirane od gnostika (arifa) bila je predmetom mnogih kritika stoga što je daleka razumu i zbog neslaganja sa spoljašnjim značenjima nekih dijelova svetih tekstova. Neke pristalice ove teorije, kako bi umanjili ove kritike, interpretirali su je kao duhovno osvjedočena jednoća (perz. vahdet-e šuhud) radije je smatrajući epistemološkim pitanjem negoli ontološkim. U ovom članku nastojat ćemo ... Opširnije

Teorija jednoće egzistencije i njena dokazivost sa stanovišta Ibn Arebije i Mulla Sadre

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Jednoća egzistencije (vahdetul-vudžud) predstavlja temeljno učenje Ibn Arebijevog gnosticizma (irfana). Također i Mulla Sadra, na vrhuncu svoje transcendentne fi lozofi je, krozgradaciju egzistencije stiže do jednoće egzistencije. U pogledu defi niranja jednoće egzistencije postoje neslaganja i na Istoku i na Zapadu. Na Zapadu se fi lozofsko učenje panteizma uspoređuje s ovom teorijom, a nekada se smatra njenim ekvivalentom. ... Opširnije

Uvod o različitim razumijevanjima učenja wahdetul-wudžuda

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Učenje vahdetul-vudžuda jedna je od najdubljih misli koje je proizveo irfan i jedna od tajni ljudske misli. Irfanska tumačenja vahdetul-vudžuda su različita. Filozofi su ovo učenje podvrgnuli analizi i pritom ponudili različita tumačenja, u nekim slučajevima čak i kontradiktorna. Mislioci koji nisu zakoračili na irfanski put, bilo da su fi lozofi , teolozi pa i neki faqihi, kritizirali ... Opširnije

Oživljavanje duhovnoga viteštva

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Je li deplasirano ili, možda, tendenciozno i pretenciozno u vremenu koje mnogi, i stručnjaci i laici svejednako, cijene lišenim svake moralnosti i etike u većini životnih domena, govoriti i pisati o duhovnosti, odnosno onom dijelu duhovne stvarnosti koji se u islamu naziva futuvvetom ili dževanmardijem, a što bi se na nama razumljive jezike moglo prevesti kao duhovna mladost ili duhovno ... Opširnije

Osnovne teme Attarovih gazela

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Na Attarove gazele se u prošlosti nije osvrtala tolika pažnja u akademskim krugovima na Zapadu. Postoji više razloga za to, jedan od njih je i to što postoji veliki broj izvanrednih pjesnika koji su stvarali na perzijskom jeziku. Tako su se istraživači uglavnom osvrtali na najreprezentativnije predstavnike jednog poetskog žanra ne uzimajući u obzir ostale velikane koji su također pisali poeziju ... Opširnije

Komentar Najname (2)

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Budući da Mesnevija Dželaudina Rumija u sebi obujmljuje sav sukus osebujna islamska nauka i univerzalne ljudske mudrosti, ona od čitaoca za razumijevanje i shvatanje njena smisla, metafora, simbolike i aluzija zahtijeva stanovitu upućenost u različite aspekte i dimenzije tradicionalnih islamskih znanosti i tesavufa, zatim poznavanje društveno-kulturološkog miljea islamskog svijeta 13. stoljeća kao i duboko ukorijenjenih znanosti, vještina i zanata tog vremena. S ... Opširnije

Poslanica o svjetlima

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Duhovno putovanje i uzdizanje među najvažnijim su temama za islamsku duhovnost. Kroz historiju islamske misli mnogi su učenjaci duhovno putovanje opisivali na različite načine. Najčešće se ono razumijevalo kao čovjekov prolazak kroz različita duhovna stanja (hal) i postaje (mekam) sve dok se ne dostigne najuzvišeniji cilj tragaoca, a to je gubljenje svoje ... Opširnije

Mjesto Feriduddina Attara u perzijskoj književnosti

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Na nebu perzijske književnosti postoji na stotine sjajnih zvijezda koje su stoljećima obasjavale put dušama izgubljenim u pustinji ovoga svijeta. Jedna od najsvjetlijih među njim nosi ime Feriduddin Attar. No, Attar nije samo pjesnik i književnik, on je, prije svega, neko ko poeziju koristi, služi se njome kao sredstvom izražavanja svoje duhovne vizije. ... Opširnije

Pokušaj kontekstualizacije Hafizova Divana

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Zahvaljujući različitim interpretatorima, tumačima i pristranim prevodiocima a nerijetko i nedovoljnoj informiranosti, Hafiza Širazija poznajemo kao izrazitog hedonistu, boema, epikura, materijalistu, možda čak i anarhistu, revolucionara, avangardistu, bundžiju... Na Zapadu, a pod uticajem Zapada sve više i na Istoku, gotovo cjelokupnu muslimansku književnost doživljaju kao hedonističko slavljenje ljepote, užitka, ovog svijeta, ljubavi, vina, ... Opširnije

Komentar Najname – uvodni stihovi Mesnevije

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Mesnevija je mistički komentar duhovnih razina ljudske duše pisan vještom rukom iskusna salika koji je proputovao stazama duhovnog puta koji vodi Uzvišenom Bogu. Mesnevija slijedi svoj primarni uzor, časnu knjigu Božiju, Kur’an, a.š., na koji se ugleda i pokušava ga slijediti kako u stilu, tako i u sadržaju. Ona poput Kur’ana ima svoje ... Opširnije

Ukras ebdala

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Po mom saznanju, od svih Ibn Arebijevih djela do sada su na naš jezik prevođena, u cjelosti ili u odlomcima, i objavljena samo tri i to: “Fususu-l-Hikem”, “Futuhatu-l-Mekkije” i “Ruhu-l-Quds”. Mi smo sebi postavili za cilj da prevedemo i kroz naredne brojeve časopisa Živa baština objavimo jedan značajan izbor iz pisane zaostavštine ... Opširnije

Izbor iz lirike Feriduddina Attara

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Svrha ovog teksta je da po prvi put na bosanskom jeziku našem auditoriju predstavi izbor iz Attarovih djela koja su manje poznata od njegovih slavnih mesnevija. Zapravo, riječ je o njegovoj lirici, gazelima i rubaijama, koji su sakupljeni u dva zasebna djela. Njegovi gazeli i kaside sakupljene su u njegovom Divanu koji sadrži preko 700 gazela i 30 kasida. ... Opširnije

Uvod u prijevod i komentar odabranih stihova i priča iz Mesnevije

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Mesnevija Dželaludina Muhammed ibn Muhammeda, kod nas poznatijeg kao Mevlana ili Rumi, književno je djelo iznimne književne i sadržajne vrijednosti nastalo kao plod duhovnog zanosa jednog od najvećih islamskih gnostika i napisano sa ciljem prenošenja vlastitih duhovnih iskustava, pojašnjavanja i približavanja zamršenih apstraktnih zbilja kroz jednostavne priče, simbole, metafore i alegorije, kao i trasiranja puta svima onima u kojima se probudila žeđ ... Opširnije