Sufijska poezija

Prijevodi poezije Hafiza Širazija na bosanski jezik

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1 : 811.163.4*3'25] Divan Hafiza Širazija smatra se jednom od najznačajnijih poetskih zbirki kako u perzijskoj, tako i u svjetskoj književnoj tradiciji. Ovaj rad tretira dosadašnje objavljene prijevode Hafizove poezije na bosanskom jeziku iz pera Jovana Jovanovića Zmaja, Dževada Sulejmanpašića, Safvet-beg Bašagića, Fehima Bajraktarevića, Bećira Džake, Ahmeda Anande i Ebtehaja Navaeya. ... Opširnije

Tahmis Ibn Arebija na Kasidu Ebu Medjena

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Šejh Ebu Medjen je jedan od najutjecajnijih duhovnih učitelja na islamskom zapadu. Posebno je utjecao na Muhjiddina ibn Arebija koji je napisao poetski komentar (tahmis) na jednu od najpopularnijih Ebu Medjenovih kasida. Ova Ebu Medjenova kasida, čija je glavna tema lijep odnos prema braći na duhovnom putu i prema duhovnom učitelju (adab) ... Opširnije

Ibn Sina i njegove rubaije na perzijskom jeziku

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK  821.222.1-1 Perzijska književnost riznica je profinjenih misli i pjesničkih formi koje krase zbirke pjesama velikana te književnosti poput Hafiza, Saʻdija, Mevlane, Hajjama i Attara Nišaburija. Uz kaside, gazele i mesnevije koji obiluju mudrim porukama s pečatom intelektualnih, filozofskih i pjesničkih velikana, u ovoj književnosti nailazimo i na rubaiju kao na izvornu ... Opširnije

Erbein ‒ četrdeset hadisa o islamskoj etici

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Zbirka četrdeset hadisa česta je pojava unutar islamske kulturne baštine. Rijetko da postoji neki važan islamski učenjak a da iza sebe nije ostavio takvu zbirku. Podsticaj za njihovo pisanje autori su nalazili u hadisima koji obećavaju ahiretsku nagradu svakom pripadniku ummeta koji od zaborava sačuva četrdeset hadisa. Ove su zbirke najčešće tematske ... Opširnije

Mevlana Dželaluddin Rumi o ljubavi i u ljubavi

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Mevlana Rumi je sufija mezheba ljubavi, čija poezija šalje poruke potičući svakog pojedinca svekolikog univerzuma da se preispituje i da nauči da sluša i djeluje po nalogu unutarnjeg glasa srca ispunjenog ljubavlju u kojem je pritajena snaga božanske energije. U obimnom poetskom korpusu iznio je svoja razmatranja, čija je suština da je ... Opširnije

Ljubav u islamskom mišljenju

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-1 Ljubav je od davnina privlačila pažnju brojnih muslimanskih učenjaka. Nadahnjujući se Kur’anom, hadisom, predislamskom poezijom i helenističkim naslijeđem, oni su objasnili prirodu ljubavi kako bi prikazali egzistencijalni smisao temeljnog učenja islama – potvrđivanje božanskog jedinstva (tevhid). U razdoblju od petog do šestog/jedanaestog do dvanaestog stoljeća došlo je do procvata ljubavne ... Opširnije

Uporedna analiza dvaju izvornika

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 783:28-29 Analiza ilahija Abdurrahmana Sirrije provedena je metodom komparacije rukopisnog teksta i štampane verzije. U svojoj izvornoj, rukopisnoj formi, medžmua je pisana nesh pismom, pismom Kur’ana. Rukoprepisivač medžmue znameniti je bošnjački kaligraf šejh Behaudin Sikirić (1860–1934), dok je štampanu verziju pripremio za štampu 1941. godine šejh Šaćir Sikirić (1893–1966). Osim što ... Opširnije

Tekijska ilahija (Kritičko izdanje)

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Najplodnije razdoblje za razvoj bošnjačke tekijske ilahije, prema dosadašnjem uvidu, zasigurno je kraj 18. i prva polovina 19. stoljeća. Najstariji primjerci ovoga žanra nastaju u oglavačkoj tekiji i iz pera znamenitog šejha Abdurahmana Sikirića Sirri-babe (1775–1847). Njegove su ilahije poglavito na osmanskom jeziku dok će manji broj, svega tri, biti napisane na ... Opširnije

Muzički mekami u tekijskim ilahijama

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 783:28-29 Sakralna muzička tradicija Bošnjaka u cjelosti je realizirana u mekamatu – muzičkom sistemu orijentalno-islamskog kulturnog kruga. U mekamatu se uče Kur'an, salavati, zikrovi, salle i ezani. Posebno mjesto u toj sakralnoj muzičkoj tradiciji zauzimaju ilahije i kaside, a među njima tekijska ilahija kao autentični izraz bošnjačke duhovnosti i pjesničkog genija. ... Opširnije

Tekijska ilahija u antologijskim izborima bošnjačke književnosti

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-291 Rad se primarno bavi odnosom teologije i književnosti, odnosno kako se kroz žanr tekijske ilahije prenose određene vjeronaučne Istine. Književnost u ovom odnosu ima posredničku funkciju. Na teorijskoj razini tretira odnosom Učitelj – ilahija – učenik, odnosno kakve to sve poruke Učitelj šalje učeniku tekijskom ilahijom. Zatim, bavi i statusom ... Opširnije

Poetika tekijske ilahije – osobine i osobenosti poetskog žanra

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-291 Rad se bavi teorijskim sagledavanjem poetskih osobina i osobenosti žanra tekijske ilahije, kao i tematskim okvirima u kojima se ovaj žanr u bošnjačkoj književnosti na bosanskom i osmanskom i arapskom jeziku ostvaruje. Važnost ovoga žanra ogleda se u njegovoj rasprostranjenosti, s jedne strane, te sve češćem odmaknuću od originalnih tekstova ... Opširnije

Sadijeve hikaje – najljepše motivacijske priče

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi Sadijev Gulistān ili Đulistan pripada islamskoj književnoj tradiciji koja odgaja i disciplinira ljudski ego formiranjem moralnog ja. Njegov Đulistan je ružičnjak poučnih priča – hikaja i anegdota čijom se naracijom čitatelju na jedinstven način, pomoću suptilnih opservacija o životu i ljudima, prenose više pragmatične nego filozofski intonirane poruke, koje ... Opširnije

Bulbulistan Fevzija Mostarca u intertekstualnom dijalogu sa Sadijevim Đulistanom

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi 821.163.4(497.6) Mostarac Ličnost Sadija Širazija ima istaknuto mjesto i ulogu na prostoru Bosne i Hercegovine, a njegovo najpoznatije djelo Đulistan stoljećima je zauzimalo poseban status i ugled u kulturnoj tradiciji Bošnjaka. Značaj Sadija na ovim prostorima prvenstveno se ogleda u pojavi određenog broja bošnjačkih pjesnika i pisaca koji su ... Opširnije

Sadi u halki duhovnih plemića

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi U Sadijevoj umjetnosti postoji nešto što ostali naši velikani gotovo da i nisu baštinili, a to je “sadijevska iskustvenost i empirizam” na golemom poligonu zvanom život i na njegovim različitim ravnima - društvenog i individualnog. On govori o svojim mnogobrojnim putovanjima i iskustvima vezanim za razne esnafe za koje ... Opširnije

Šejh Sadijevo poimanje pravde

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi Kao društveno biće, čovjek od davnina traga za rješenjima za uspostavu pravednog društva pod čijim okriljem je moguće ostvarivanje svih potencijala koji se kriju u svakom članu zajednice. S obzirom na snažan utjecaj časne Božije Knjige na muslimanska društva na perzijskom, arapskom i turskom govornom području, ondašnji mislioci u ... Opširnije

Sadijeva socijalna država

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 321.01:821.222.1.09 Širazi Sadi Širazi spada među one pjesnike koji su vjerovali da književnost ima važnu odgojnu ulogu u društvu, posebno u promoviranju morala i dobrih praksi upravljanja i vladanja. Njegov osebujni pjesnički talent usmjeren je na edukaciju i savjet, a književno djelo prožeto je brojnim poučnim pripovijestima, poslovicama, primjerima iz života ... Opširnije

Uticaj Sadija Širazija na Voltairea

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi 821.133.1.09 Voltair Na Zapadu su provedena veoma opširna istraživanja o Sadiju Širaziju. Posebno su značajna istraživanja koja razmatraju utjecaj Sadija Širazija na Francoisa Marie Aroueta Voltairea. Voltaire spada u red najznačajnijih mislilaca prosvjetiteljstva i smatra se jednim od najvatrenijih zagovornika tolerancije i duha razumijevanja među ljudima. Njegov humanizam i ... Opširnije

Izbor rubaija Awhaduddina Kirmaniija

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Awhaduddin Kirmani (Awhad al Din Kirmani) tesavufski je šejh, koji je živio u trinaestom stoljeću, zlatnom dobu islamske misli i duhovnosti, u kojem su izrastali mnogi velikani. Bio je lični prijatelj Muhjiddina ibn Arebija i poznavao je veliki broj duhovnih i intelektualnih pregaoca iz tog perioda. On je bio i dan-danas je jedan od najznačajnijih perzijskih pjesnika ... Opširnije

Komentari Mesnevije i zanemarivanje Mevlanine sufijske tradicije

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Rumi, Dž. 141.336 Sažetak Mjesto i važnost Mesnevije u tumačenju sufijskih tema te interes čitatelja za nju bili su razlogom da se počnu pisati komentari na ovo značajno djelo, te da se postepeno, kao jedinstven sufijski književni tok, proširi u različitim vremenima i dijelovima svijeta. Svaki od komentara Mesnevije Mevlaninu poeziju interpretirao je drugačijim pristupom ... Opširnije

Semantička i retorička nekonvencionalnost u Rumijevoj Mesneviji

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Rumi, Dž. Sažetak Ono što Rumijevu Mesneviju izdvaja od sličnih djela, poput onih Sanaijevih i Attarovih, jeste Rumijeva nesvakidašnja upotreba književnih i jezičkih elemenata u tom iznimno vrijednom djelu. Po mišljenju autora ovog rada, razlike u toj upotrebi većinom se ogledaju u iskoraku iz okvira uobičajenih književnih normi na semantičkom i retoričkom planu. Pored ukazivanja na ... Opširnije