sufizam

Ibn ‘Arebijeva kosmologija – uvodna razmatranja

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 113/119 141 Ibn Arebi Bilo kakav govor o duhovnoj antropologiji unutar sufijskoga učenja gotovo je nemoguć bez razumij evanja duhovne i metafizičke kosmologije, kao svojevrsnog arhetipa Savršenoga čovjeka na Zemlji. Ibn ʻArebijeva (u. 1240) kosmologija, slobodni smo kazati, može se uzeti kao jedna od najrazuđenijih i najpotpunijih. Ovdje donosimo uvodna razmatranja ... Opširnije

Mevlana Dželaluddin Rumi o ljubavi i u ljubavi

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Mevlana Rumi je sufija mezheba ljubavi, čija poezija šalje poruke potičući svakog pojedinca svekolikog univerzuma da se preispituje i da nauči da sluša i djeluje po nalogu unutarnjeg glasa srca ispunjenog ljubavlju u kojem je pritajena snaga božanske energije. U obimnom poetskom korpusu iznio je svoja razmatranja, čija je suština da je ... Opširnije

Ljubav u islamskom mišljenju

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-1 Ljubav je od davnina privlačila pažnju brojnih muslimanskih učenjaka. Nadahnjujući se Kur’anom, hadisom, predislamskom poezijom i helenističkim naslijeđem, oni su objasnili prirodu ljubavi kako bi prikazali egzistencijalni smisao temeljnog učenja islama – potvrđivanje božanskog jedinstva (tevhid). U razdoblju od petog do šestog/jedanaestog do dvanaestog stoljeća došlo je do procvata ljubavne ... Opširnije

Kur'an i sufizam

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-23 141.336 Sukladno autorovom mišljenju, sufizam se ponajbolje može razumjeti u odnosu na samo ustrojstvo islamske tradicije. Izrazita odlika sufijskog pristupa islamskoj tradiciji jest usredotočenje na stapanje duše s Božanskom Riječju, uvijek na osnovu obrasca koji je utvrdio Vjerovjesnik. Sufijski učitelji su često govorili o cilju islamske tradicije u vidu ostvarenja ... Opširnije

Knjiga o Veličanstvenosti i Ljepoti

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28 141.111 Ibn Arebi Djelo Kitabul-Dželāl vel-Džemāl (Knjiga o Veličanstvenosti i Ljepoti) jedna je od najznačajnijih poslanica Muhjiddina Ibn Arebija. Djelo je napisano u toku jednog dana 1205. Godine dok je Ibn Arebi boravio u gradu Mosulu. Kako sam naslov govori, ova poslanica se bavi temom Božije Veličanstvenosti i Ljepote i ... Opširnije

Tesavvuf u islamskim izvorima i stavovima učenjaka

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-42 U kontekstu sve češćih međusobnih odricanja vjerodostojnosti među različitim muslimanskim grupacijama, glavna Alāvijska tekija iz Mustegānema, Alžir, oglasila se je, 17.01.2016. godine, saopćenjem u kojem podsjeća na razumijevanje tesavvufa u izvorima islama i vjerodostojne uleme. Neposredan povod tome bio je napad pripadnika neoharidžijskog pokreta na jednu njihovu tekiju u Gazzi, ... Opširnije

Uporedna analiza dvaju izvornika

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 783:28-29 Analiza ilahija Abdurrahmana Sirrije provedena je metodom komparacije rukopisnog teksta i štampane verzije. U svojoj izvornoj, rukopisnoj formi, medžmua je pisana nesh pismom, pismom Kur’ana. Rukoprepisivač medžmue znameniti je bošnjački kaligraf šejh Behaudin Sikirić (1860–1934), dok je štampanu verziju pripremio za štampu 1941. godine šejh Šaćir Sikirić (1893–1966). Osim što ... Opširnije

Tekijska ilahija (Kritičko izdanje)

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Najplodnije razdoblje za razvoj bošnjačke tekijske ilahije, prema dosadašnjem uvidu, zasigurno je kraj 18. i prva polovina 19. stoljeća. Najstariji primjerci ovoga žanra nastaju u oglavačkoj tekiji i iz pera znamenitog šejha Abdurahmana Sikirića Sirri-babe (1775–1847). Njegove su ilahije poglavito na osmanskom jeziku dok će manji broj, svega tri, biti napisane na ... Opširnije

Muzički mekami u tekijskim ilahijama

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 783:28-29 Sakralna muzička tradicija Bošnjaka u cjelosti je realizirana u mekamatu – muzičkom sistemu orijentalno-islamskog kulturnog kruga. U mekamatu se uče Kur'an, salavati, zikrovi, salle i ezani. Posebno mjesto u toj sakralnoj muzičkoj tradiciji zauzimaju ilahije i kaside, a među njima tekijska ilahija kao autentični izraz bošnjačke duhovnosti i pjesničkog genija. ... Opširnije

Tekijska ilahija u antologijskim izborima bošnjačke književnosti

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-291 Rad se primarno bavi odnosom teologije i književnosti, odnosno kako se kroz žanr tekijske ilahije prenose određene vjeronaučne Istine. Književnost u ovom odnosu ima posredničku funkciju. Na teorijskoj razini tretira odnosom Učitelj – ilahija – učenik, odnosno kakve to sve poruke Učitelj šalje učeniku tekijskom ilahijom. Zatim, bavi i statusom ... Opširnije

Poetika tekijske ilahije – osobine i osobenosti poetskog žanra

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-291 Rad se bavi teorijskim sagledavanjem poetskih osobina i osobenosti žanra tekijske ilahije, kao i tematskim okvirima u kojima se ovaj žanr u bošnjačkoj književnosti na bosanskom i osmanskom i arapskom jeziku ostvaruje. Važnost ovoga žanra ogleda se u njegovoj rasprostranjenosti, s jedne strane, te sve češćem odmaknuću od originalnih tekstova ... Opširnije

Sadijeve hikaje – najljepše motivacijske priče

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi Sadijev Gulistān ili Đulistan pripada islamskoj književnoj tradiciji koja odgaja i disciplinira ljudski ego formiranjem moralnog ja. Njegov Đulistan je ružičnjak poučnih priča – hikaja i anegdota čijom se naracijom čitatelju na jedinstven način, pomoću suptilnih opservacija o životu i ljudima, prenose više pragmatične nego filozofski intonirane poruke, koje ... Opširnije

Bulbulistan Fevzija Mostarca u intertekstualnom dijalogu sa Sadijevim Đulistanom

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi 821.163.4(497.6) Mostarac Ličnost Sadija Širazija ima istaknuto mjesto i ulogu na prostoru Bosne i Hercegovine, a njegovo najpoznatije djelo Đulistan stoljećima je zauzimalo poseban status i ugled u kulturnoj tradiciji Bošnjaka. Značaj Sadija na ovim prostorima prvenstveno se ogleda u pojavi određenog broja bošnjačkih pjesnika i pisaca koji su ... Opširnije

Sadi u halki duhovnih plemića

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi U Sadijevoj umjetnosti postoji nešto što ostali naši velikani gotovo da i nisu baštinili, a to je “sadijevska iskustvenost i empirizam” na golemom poligonu zvanom život i na njegovim različitim ravnima - društvenog i individualnog. On govori o svojim mnogobrojnim putovanjima i iskustvima vezanim za razne esnafe za koje ... Opširnije

Sadijeva socijalna država

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 321.01:821.222.1.09 Širazi Sadi Širazi spada među one pjesnike koji su vjerovali da književnost ima važnu odgojnu ulogu u društvu, posebno u promoviranju morala i dobrih praksi upravljanja i vladanja. Njegov osebujni pjesnički talent usmjeren je na edukaciju i savjet, a književno djelo prožeto je brojnim poučnim pripovijestima, poslovicama, primjerima iz života ... Opširnije

Uticaj Sadija Širazija na Voltairea

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Širazi 821.133.1.09 Voltair Na Zapadu su provedena veoma opširna istraživanja o Sadiju Širaziju. Posebno su značajna istraživanja koja razmatraju utjecaj Sadija Širazija na Francoisa Marie Aroueta Voltairea. Voltaire spada u red najznačajnijih mislilaca prosvjetiteljstva i smatra se jednim od najvatrenijih zagovornika tolerancije i duha razumijevanja među ljudima. Njegov humanizam i ... Opširnije

Tesavvuf kao pretpostavka duhovnog odgoja

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Tesavvuf je autentična islamska disciplina, kao što su to fikh, tefsir, hadis i sl. Tesavvuf nije mistika, niti filozofija, već bit i suština islamske duhovnosti. Gnosa i odgoj su njegove dvije glavne odrednice tako da je ucijepljen u samu srž islamskog koncepta obrazovanja. Svjedok tome je i Gazi Husrev beg, utemeljite visokog ... Opširnije

‘Attar i Ibn Sinaovi gnostički traktati

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 140.8 ‘Attar F. 140.8 Ibn Sina Ovaj rad ima za cilj uporediti irfanski svjetonazor, odnosno duhovno putovanje kakvim ga razumijevaju i opisuju ‘Attar Nišaburi u svoje tri poslanice: Ilāhī Nāme (Knjiga o božanskom), Manṭiqu-ṭ Ṭayr (Govor ptica) i Mosībat Nāme (Knjiga o nedaćama), kao jedan od najvećih arifa i autora sufijske ... Opširnije

Kratki prikaz djela Feriduddina ‘Attara

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 ‘Attar F. Šejh Feriduddin Muhammed ‘Attar iz Nišabura središnja je ličnost perzijske gnostičke poezije druge polovine 12. i početka 13. stoljeća. Premda se u gazelima Senaija Gaznevija naziru naznake gnostičke tematike, ona svoju potpunu afirmaciju dobija u ‘Attarovom poetskom izražaju, dok njegova djela predstavljaju jednu od najznačajnijih etapa u razvoju ... Opširnije

Temeljni sufijski nauk Feriduddina ‘Attāra

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 141.336 140.8 ‘Attar F. U sufijskom nauku Farīd al-Dīna ‘Attāra i tematskom dizajnu njegova duhovnog univerzuma Bog je najviši topos spoznaje. Ali, ako duhovni putnik (homo viator, sālik), koji hodi ‘mliječnim putem spoznaje’, što je tek sinonim za spoznajni put u islamu, hodi bez istinske Ljubavi (hubb haqīqī), on ne samo ... Opširnije