Irfan

Ibn ‘Arebi: Kapija intelektualne tradicije

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Pripadnici intelektualne tradicije su smatrali da je konačni cilj cjelokupnog islamskog naučavanja osvijestiti u ljudima njihovu vlastitu intelektualnu i duhovnu narav, a to je božanska slika koja se nalazi u srcu. Autor kada kaže da je Ibnu-l-‘Arebī kapija intelektualne tradicije, on koristi riječ intelektualno nasuprot prenesenom, odnosno misli na prepoznatu i spoznatu ... Opširnije

Argument spoznaje duše o postojanju Boga u filozofiji, Kur'anu i islamskim predajama

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract U prvom dijelu ovog rada prezentira se retrospektiva i historijski presjek razvoja dokaza postojanja Boga posredstvom “argumenta spoznaje duše” u islamskoj filozofiji i to u njene tri dominantne škole: peripatetičkoj, išraqi i teozofskoj filozofiji. U drugom dijelu rada osvrnuli smo se na argument spoznaje duše onako kako se on javlja u tradiciji ... Opširnije

Tesavvuf kao pretpostavka duhovnog odgoja

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Tesavvuf je autentična islamska disciplina, kao što su to fikh, tefsir, hadis i sl. Tesavvuf nije mistika, niti filozofija, već bit i suština islamske duhovnosti. Gnosa i odgoj su njegove dvije glavne odrednice tako da je ucijepljen u samu srž islamskog koncepta obrazovanja. Svjedok tome je i Gazi Husrev beg, utemeljite visokog ... Opširnije

Suhrawardijevo poimanje ljubavi u traktatu Fī haqīqat al-ešq

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Šihābuddīn Yahyā ibn Habaš ibn Amīrak Abu al-Fotūh Suhrawardī, poznat kao Šihābuddīn, Šejh Išrāq, Šejh maqtūl (Umoreni šejh) i Šejh šehida (1154–1191. godine / 549–587. godine po H.) u svom poznatom traktatu Fī haqīqat al-ešq (O zbilji ljubavi) govoreći o Ljepoti (hosn), Ljubavi (ašq) i Tuzi (hozn) zapravo raskriva tajnu stvaranja ljepote, ... Opširnije

Dijalektički Monizam Heraklita Efeškog i Mevlane Dželaluddina Rumija

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract U ovom radu nastojali smo komparativnim i analitičkim pristupom istražiti idejne sličnosti i paralele između dvojice povijesno a i ideološki veoma udaljenih mislilaca. Heraklit pripada antičkoj misli i njegova filozofska vizura nastaje u okrilju mediteranske helenističke matrice dok Rumi pripada sasvim drugoj civilizacijskoj epohi i ideološkoj matrici. Međutim, obojica su bili ispred ... Opširnije

Bol – odrednica zbiljske ljubavi

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Rezime: Rad tretira pojam boli u njenom gnostičkom značenju akcentirajući se na poetski opus šejha Attara Nišaburija koji je boli dodijelio središnju i dominantnu poziciju u svom tesavufskom naučavanju. Ukazano je na specifičnosti ove boli s obzirom na njenu metafizičku prirodu i različite vidove očitovanja u univerzumu čovjekove duše, a koji su uvjetovani ... Opširnije

Ljubav u muslimanskom filozofsko-sufijskom diskursu

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract Sažetak Iako je ljubav kao fenomen jedan od osnovnih temelja svake religije, naći ćemo da se o ovoj temi veoma malo piše, posebno u poređenju s ostalim vjerskim temama. Ovaj rad ima za cilj da do određene mjere ispravi tu nepravdu i da ukratko ponudi tumačenje naravi ljubavi općenito i da pojasni ... Opširnije

Komentari Mesnevije i zanemarivanje Mevlanine sufijske tradicije

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Rumi, Dž. 141.336 Sažetak Mjesto i važnost Mesnevije u tumačenju sufijskih tema te interes čitatelja za nju bili su razlogom da se počnu pisati komentari na ovo značajno djelo, te da se postepeno, kao jedinstven sufijski književni tok, proširi u različitim vremenima i dijelovima svijeta. Svaki od komentara Mesnevije Mevlaninu poeziju interpretirao je drugačijim pristupom ... Opširnije

Semantička i retorička nekonvencionalnost u Rumijevoj Mesneviji

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Rumi, Dž. Sažetak Ono što Rumijevu Mesneviju izdvaja od sličnih djela, poput onih Sanaijevih i Attarovih, jeste Rumijeva nesvakidašnja upotreba književnih i jezičkih elemenata u tom iznimno vrijednom djelu. Po mišljenju autora ovog rada, razlike u toj upotrebi većinom se ogledaju u iskoraku iz okvira uobičajenih književnih normi na semantičkom i retoričkom planu. Pored ukazivanja na ... Opširnije

Jezik Rumijeve duše

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 141.336 Sažetak Rumijeva duša je mnoge zemaljske godine prosanjarila dok je lagano prelazila iz egzistencijalne postelje jednoga kraljevstva u drugu, iz svijeta mineralnog, biljnog i životinjskog do kraljevstva govoreće duše (nafs nātiqa), koja umije razborito da pripovijeda i smisleno da se izražava. Ona tako najzad postaje misleća duša u zenitu vlastitog ... Opširnije

Šta je Rumija učinilo velikim autorom

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-29 929 Rumi, Dž. Sažetak U ovome radu nabrojano je i objašnjeno pet vanjskih faktora, koji su Dželaluddina Rumija učinili velikim autorom i utjecajnim pjesnikom na Istoku i Zapadu u minulim stoljećima. Prema mišljenju autora ovoga članka, tih pet vanjskih faktora jesu: porijeklo i uži i širi zavičaj Dželaluddina Rumija, široki okvir klasične islamske kulture, klasična ... Opširnije

Kontroverze oko Ibn Arebijevog Fususa: Faraonova vjera

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1 Ibn Arebi 141.336 : 28-23] Većina komentatora Kur’ana smatra da je Faraon osuđen na Džehennem, dočim u sufijskim krugovima ova uobičajena interpretacija nije uvijek bila prihvaćena. Ibn Arebijeva teza o ispravnosti Faraonovog potvrđivanja vjere, koja zauzima samo nekoliko stranica u Fususu al-Hikamu, privukla je jako veliki broj komentara i od ... Opširnije

Božanska zakonitost – savršeni čovjek

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 28-1 Učenje o Savršenom čovjeku predstavlja jedan od najuniverzalnijih arhetipova ljudskog vjerovanja. Ovo učenje nalazimo u različitim religijama, pa čak i u nekim ateističkim učenjima. Ova doktrina na svojevrstan način u sebi sukusira sva religijska, filozofska i znanstvena pitanja. U ovom radu, oslanjajući se na klasičnu literaturu i povremeno reflektirajući komparativni metod, pokušali smo prikazati osnovna načela ... Opširnije

Ideja religije Ljubavi u poeziji Hafiza Širazija

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 Shirazi U sveukupnoj povijesti muslimanskog mišljenja klasična perzijska poezija bila je ta koja je već od ranijih vremena položila temelje onoj duhovnoj pojavi u mislećoj tradiciji islama danas znanoj kao “religija ljubavi”. Motrena u svjetlu duhovnih činjenica uzetih iz sveobuhvatnog sadržaja primarnih vrela islama: Kur’ana i hadīsa, “religija ljubavi” jednostavno ... Opširnije

Duhovni put u iluminističkoj filozofiji

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 1 Suhrawardi 140.8 Šejh Šehabuddin Suhrawardi je filozof i arif u kojem su se sjedinili mudrost, spekulativna spoznaja i praktični irfan. U njegovoj filozofiji spekulativno je s praktičnim toliko isprepleteno da se onaj koji nije prošao duhovni put ne može nazvati mudracem. U njegovim pisanim djelima postoji cjelovit prikaz osnovnih supstanci ... Opširnije

Izbor iz Ilahiname

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1-1 Neki blento kraj puta je sjedio čaršinlija nekol’ko tu prolazilo Svi su dunjalučari veliki bili o odjeći i turbanu samo mislili U svojoj gizdavosti i oholosti putem k’o paunovi se šepurili Kad blento bez kuće i kućišta ove umišljene gizdavce ugleda, Od stida glavu u kragnu zavuče dok gizdavci kraj ... Opširnije

Mensur Halladž u predaji ‘Attara iz Nišabura

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 929 Halladž M. O Husejnu Mensuru zvanom Halladž postoje razne predaje. Jedni ga smatraju vanrednim gnostikom i sufijom, dok je za druge opsjenar i varalica. Gnostici poput ‘Attara, Mevlane, Sadija i Hafiza nepodijeljeno smatraju da je Halladž bio gnostik svom puninom tog značenja. Oprečni stavovi plod su nerazumijevanja Halladžovog autentičnog gnostičkog ... Opširnije

Ilahinama – Pismo Bogu

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 ‘Attar F. U proznom uvodu Muhtarname, zbirke rubaija koju je napisao potkraj života, ‘Attar u dva navrata spominje da je iza sebe ostavio dvije trilogije (mosallas): prvu čine Husrevnama, Esrarnama i Mantik al-tajr, a drugu Musibetnama, Divan i Muhtarnama. “Pošto carstvo Husrevname u svijetu pojavi se, i tajne Esrarname se ... Opširnije

Kratki prikaz djela Feriduddina ‘Attara

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 821.222.1.09 ‘Attar F. Šejh Feriduddin Muhammed ‘Attar iz Nišabura središnja je ličnost perzijske gnostičke poezije druge polovine 12. i početka 13. stoljeća. Premda se u gazelima Senaija Gaznevija naziru naznake gnostičke tematike, ona svoju potpunu afirmaciju dobija u ‘Attarovom poetskom izražaju, dok njegova djela predstavljaju jednu od najznačajnijih etapa u razvoju ... Opširnije

Temeljni sufijski nauk Feriduddina ‘Attāra

Sažetak/AbstractKljučne riječiVezani radoviSažetak/Abstract UDK 141.336 140.8 ‘Attar F. U sufijskom nauku Farīd al-Dīna ‘Attāra i tematskom dizajnu njegova duhovnog univerzuma Bog je najviši topos spoznaje. Ali, ako duhovni putnik (homo viator, sālik), koji hodi ‘mliječnim putem spoznaje’, što je tek sinonim za spoznajni put u islamu, hodi bez istinske Ljubavi (hubb haqīqī), on ne samo ... Opširnije